De industrie slaapt nooit, zelfs niet tijdens de zwaarste economische crises. 12 maart 2020, de dag van de grootste beurscrash in de geschiedenis, is daar het levende bewijs van. Terwijl de CAC 40 de grootste daling in zijn geschiedenis liet optekenen, getroffen door de angst voor de gezondheidscrisis door het coronavirus, volgden de aandelenmarkten wereldwijd een vrije val. Ondanks deze turbulente context werd tegelijkertijd een gedurfde beslissing genomen: de lancering van Mercateam, een ambitieuze start-up in de industriële sector.
Die dag, aan de telefoon met mijn partners, verraadden onze stemmen zowel opwinding als onzekerheid. Maar het was met een ongeëvenaard enthousiasme dat we de overdracht van fondsen goedkeurden om dit project tot een goed einde te brengen, waarmee we een nieuw hoofdstuk openden in onze industriële visie.
Je eerste stappen in de sector zetten midden in een financiële storm lijkt voor sommigen misschien waanzin, maar voor ons was het het perfecte moment om de veerkracht en de waarde van ons idee aan te tonen. Het verhaal van Mercateam, de lancering en de opkomst, ondanks de obstakels van deze ongekende periode, bewijst dat de wereld van de industrie in staat is om terug te veren, zelfs in het aangezicht van de moeilijkste uitdagingen.
Ons verhaal begint in november 2019 met de ambitie om een van de minst modieuze sectoren van het moment te begrijpen: de industrie. Met de slimste mensen die ik ooit heb ontmoet, zijn wij 6 maanden op het terrein geweest om Franse fabrieken te bezoeken en van dag tot dag de moeilijkheden van de sector te ontdekken, maar ook zijn sterke punten.
Ondanks de angst om in dergelijke omstandigheden een onderneming op te starten, waren wij ervan overtuigd dat ons instrument nooit zo'n grote impact op de Franse samenleving zou hebben als vandaag het geval is.
De oorsprong van het project ligt in een eenvoudige doelstelling: "Begrijpen waarom de Franse industrie het slecht doet, en hoe de slapende schoonheid wakker te maken?
Tegen de achtergrond van de economische crisis is de sector van de ene dag op de andere in het middelpunt van de belangstelling komen te staan. De COVID-19-epidemie heeft aanleiding gegeven tot veel kritiek op de industriële keuzes van de afgelopen 30 jaar. Een van de meest terugkerende is het gevoel dat wij ons industriebekken hebben verarmd door de productie naar het buitenland te verplaatsen.
Je hoeft de radio maar aan te zetten of naar een willekeurige nieuwszender te kijken om de machteloosheid van onze gezondheidswerkers te zien, die niet over de materiële middelen beschikken (FFP2-maskers die druppelsgewijs aankomen, defecte jassen, enz. Ziekenhuizen vrezen een voorraad geneesmiddelen na slechts 4 weken opsluiting, terwijl 80% van onze werkzame bestanddelen (geneesmiddelen) in India of China worden geproduceerd.
De ironie is zo groot dat wij nu gedwongen zijn op het asfalt van een luchthaven te vechten om maskers naar Frankrijk te sturen die in China zijn gemaakt en tegen een hoge prijs zijn betaald.
Deze strategische keuzes om zich te verplaatsen zijn moeilijk te bekritiseren omdat wij, de eindverbruikers, steeds hogere eisen stellen aan de producenten, wat heeft geleid tot een "prijzenoorlog".
Vervolgens waren we getuige van een verwaarlozing van de productie-operator in Frankrijk jaar na jaar. In hun streven om zo concurrerend mogelijk te zijn, jaagden de fabrieken op de nieuwste machine, verplaatsten zij hun productielocatie en minimaliseerden zij alle personeelsgerelateerde kosten. De prestaties van de werknemers ter plaatse waren niet belangrijk, aangezien er niet op hen werd vertrouwd.
Dat blijkt vandaag uit sterke cijfers: een zeer hoog gemiddeld absenteïsme (>8%) en een catastrofaal sociaal klimaat, zoals blijkt uit de crisis van de Gele Vesten. 60% van de fabrieken kan tijdens het coronavirus niet normaal produceren door een gebrek aan vaardigheden en 72% van de fabrieksmanagers maakt zich zorgen over de groeiende kloof tussen de behoeften van de industrie van de toekomst en de werkelijke vaardigheden van hun werknemers. En dan hebben we het nog niet eens over de golven van werknemers die met pensioen gaan en waardevolle middelen en kennis meebrengen die niet zullen worden vervangen.
Ik was de eerste om te denken dat de Franse industrie het al had afgelegd tegen de arbeidskosten van de ontwikkelingslanden. Dat is niet waar. Frankrijk kan rekenen op internationaal erkende know-how in alle sectoren: luxegoederen, luchtvaart, kernenergie, voedselverwerking, farmaceutica en vele andere.
Na dit besef stelden wij ons de miljardenvraag hoe wij deze kracht konden gebruiken om weer concurrerend te worden. Wij hebben snel begrepen dat het antwoord niet te vinden is in een catalogus van 4.0-machines (=robots) of in de automatisering van de lijnen, maar in de arbeiders. Volgens ons komt het erop aan de digitale revolutie te gebruiken als een hefboom om efficiënter te werken en onze operatoren voor te bereiden op de problemen van morgen.
Kortom : de renaissance van de Franse industrie zal gebaseerd moeten zijn op de vaardigheden en de know-how van haar werknemers. De race is al begonnen.
Na enkele maanden veldwerk, waarbij meer dan 100 mensen uit 6 verschillende sectoren zijn geïnterviewd, zijn dit volgens ons de uitdagingen van morgen:
In 2020 zal naar schatting 35% van de werknemers in de automobielindustrie met pensioen gaan en in andere sectoren ligt dit percentage nog hoger. De Franse fabrieken hebben te kampen met tijdelijke arbeidskrachten en werkstudenten en zijn niet in staat deze vertrekkers effectief te vervangen. De kennis van bepaalde mensen is echter de toegevoegde waarde van bepaalde industrieën. De mensen die weten welke tips en trucs dagelijks moeten worden toegepast, zijn degenen die ze in de praktijk brengen: niet HR of managers die te ver van het veld staan.
Stelt u zich nog steeds voor dat een productieoperator de hele dag dezelfde manuele taak uitvoert? De waarheid is heel anders, machines zijn nog nooit zo technisch geweest. Operators zitten vaak achter meerdere schermen en draaien meerdere producties tegelijk. Hun dagelijks leven lijkt meer op het oplossen van problemen als programmeurs, dan op het slaan van een hamer. Door hen te helpen zich te verbeteren, kunnen wij dus inspelen op de explosie van vaardigheden die ons te wachten staat.
Operationele taken worden steeds technischer, audits worden strenger en de productiviteitsdoelstellingen worden steeds strenger: de juiste persoon moet snel op de juiste plaats worden gezet. Op dit ogenblik kunnen tientallen fabrieken hun deuren niet heropenen omdat zij de veelzijdigheid van hun operatoren niet hebben ontwikkeld. Zij blijven dus zitten met cruciale taken en opdrachten die zij moeten uitvoeren om de productie voort te zetten, maar zonder gekwalificeerde werknemers om deze uit te voeren.
Ondanks dit duidelijke feit zijn er niet veel oplossingen voor deze drie uitdagingen. Het probleem is dat de fabrieken uit de steden zijn verhuisd (tot 1975 nam de Citroën-fabriek 22 hectare van het 15e arrondissement van Parijs in beslag!)
Zij worden door ondernemers verwaarloosd omdat zij te vaak ontoegankelijk zijn. Het resultaat is eenvoudig: er is geen tool om operationele teams te beheren die een gebruikerservaring kan bieden die Facebook of Twitter waardig is. Op het terrein is het een hel om te organiseren, en de enige beschikbare hulpmiddelen zijn Excel en Word. Wij hebben tientallen voorbeelden op het terrein gezien, maar het meest sprekende voorbeeld betreft mijn partner die, na twee jaar te hebben gesolliciteerd voor een elektrische certificatie in een grote CAC40-groep, eindelijk een datum kreeg om de opleiding te volgen nadat hij die onderneming had verlaten om Mercateam op te richten. Hij heeft dus gedurende die tijd zonder opleiding op 230V gewerkt.
Als antwoord op dit probleem begonnen wij te dromen van het eerste digitale en collaboratieve instrument waarmee wij de mensen op het terrein beter zouden kunnen beheren. We werden vergezeld door het best denkbare team: OSS Venture Builder. Na drie maanden aan ontwerp en code te hebben besteed, hebben we het Mercateam-platform ontwikkeld voor :
We hebben ervan gedroomd en we hebben het gedaan: na intense weken, een paar slapeloze nachten en dankzij 5 bedrijven, hebben we het product kunnen testen.... De conclusie is eenvoudig en duidelijk: het werkt! We hebben tientallen Excel- en Word-documenten verwijderd die nooit waren bijgewerkt. Het directe effect: de uitwisseling van informatie tussen operationele en ondersteunende functies is met meer dan 50% verbeterd. De tool bespaart onze cliënten tot 7 uur per week op hun planning en 52 zweetdruppels.
Mercateam vereenvoudigt niet alleen ons werk, maar verhoogt ook de waarde van de operator met tientallen functies: mijn teams hebben gemakkelijk toegang tot het platform om hun vaardigheden te volgen en opleidingen aan te vragen, en ik heb een dagelijkse herinnering van verjaardagen en jubilea te vieren
Benjamin, opzichter
De coronaviruscrisis heeft ons bewust gemaakt van het belang van de mens bij het beheer van onze teams en wij hebben het geluk te kunnen samenwerken met erkende industriële groepen uit de hele wereld, die wij daarvoor danken.
Tot slot nog een belangrijk punt: Mercateam heeft zich niet tot doel gesteld om de fabrieken en de arbeiders een meerwaarde te geven. waarde voor fabrieken en arbeiders. De crisis van COVID-19 heeft het mogelijk gemaakt te beseffen hoe essentieel bepaalde banen in onze samenleving zijn, en dat is goed, maar het is niet voldoende dit vast te stellen. Wij moeten optreden en hen begeleiden naar de uitdagingen van morgen, die voor ons zijn : veelzijdigheid, verhoogde bekwaamheid en de valorisatie van de operator om hem uit te nodigen actief deel te nemen aan zijn bedrijf.
Adrien & Kévin